2 Shkurt 2016 - Peisazhi Ujor-Tokësor i mbrojtur Lumi Buna-Velipojë  

2 Shkurti ështe “Dita Botërore e Ligatinave”; kjo ditë shënon datën e miratimit të Konventës për Ligatinat në 2 Shkurt 1971 në qytetin Iranian të Ramsar-it. Ligatinat ose sistemet e “tokave të lagura”, janë sipërfaqe ujore të përhershme ose përkohshme deri ne 6 metra thellësi, dhe përbëjnë një ekosistem mjaft të rëndësishëm që siguron larmi përfitimesh përfshirë filtrimin e ujit, sigurimin e biodiversitetit, mbrojtjen e bregdetit dhe zbutjen e ndryshimeve klimatike. Këtë vit tingëllon aktual sllogani “Ligatinat e së ardhmes një mirëqenie e qëndrueshme për njerëzimin” megjithatë, gjysma e ligatinave në botë janë zhdukur gjatë shekullit të fundit.

Publiku i gjerë është pak i ndërgjegjshëm për këto shërbime të rëndësishme të ligatinave. Shumë pak vetë e dinë se në vendin tonë 3% sipërfaqe e tokave të lagura në bregdet, strehojnë 75% e vlerave të biodiversitetit. Në jo pak raste, ligatinat janë shndërruar në vende për hedhjen e mbeturinave apo janë transformuar në toka buke apo terrene ndërtimi.

Dita Botërore e Ligatinave është një mundësi e mirë për të kërkuar ndryshimin e situatës dhe ndërgjegjësuar publikun mbi rëndësinë që kanë ligatinat për të ardhmen e njerëzimit. Çdo vit, agjencite qeveritare, OJF-të dhe grupet e qytetarëve në të gjitha nivelet e komunitetit shfrytezojnë mundësine e ndërmarrjes së veprimeve, me qëllim rritjen e ndërgjegjësimit të publikut për vlerat e ligatinave dhe përfitimet në përgjithësi dhe të Konventës së Ramsar-it në veçanti. Shqipëria e ka firmosur konventën Ramsar në vitin 1996, ndërkohë që ende mbetet prioritet zgjerimi i rrjetit të ekosistemeve të mbrojtura ligatinore dhe garantimi  i zhvillimit të qëndrueshëm për të gjeneruar të ardhura pa kompromentuar mbrojtjen dhe ruajtjen e tyre.Zonat Ramsar në vetvete janë vlera të natyrës dhe biodiversitetit të vendit, që njihen në një plan më të gjerë, dhe që shtojnë interesat për zhvillimin e aktiviteteveqë lidhen me mbrojtjen e mjedisit por edhe me zhvillimin eqëndrueshëm ekonomik, pasi Konventa i sheh vlerat natyrore të lidhura ngushtë me aspektet socio ekonomike të popullsisë që jeton në to ose në afërsi të tyre.

Më 2 Shkurt 2016, INCA në bashkëpunim me AdZM Shkodër, Qendrën Aarhus Shkodër, dhe me mbështetjen e IUCN dhe Zyrës së Bashkëpunimit Italian, organizuan një ditë event për të promovuar Peisazhin Ujor/Tokëso të mbrojtur të lumit Buna dhe territoreve ligationore përreth tij, si një zonë veëanërish e mbrojtur dhe e përfshirë në listen e Konventes Ramsar, si një zonë me potenciale të larta natyrore, ekonomike, kulturore dhe historike dhe me rëndësi të veçantë në nivel ndërkombëtar. Për shkak të karakterit të ndjeshëm, kjo zonë kërkon një vëmendje të veçantë për mbrojtje, si dhe një bashkëpunim të mirë me komunitetitin përreth si dhe  autoritetet përgjgjësëse për mbrojtjen e mjedisit.

Ky event sherbeu  edhe si një ditë refleksioni për edukimin mjedisor dhe një vazhdimësi e zinxhirit të aktivitetetve të perbashkëta që AdZM Shkodër është duke ndërmarrë në bashkëpunim me 6 shkolla 9-vjeçare të territoreve përreth zonës së mbrojtur.

Fokusi i këtij eventi ishin krijimet artiske të fëmijëve të frymëzuar nga eskursionet mësimore të zhvilluara gjatë muajit Dhjetor, ku fëmijët në bashkëpunim me punonjesit e AdZM-Shkodër eksploruan zonën e mbrojtur dhe luajten rolin e renxherit duke inspektuar dhe duke u kujdesur ata vetë për natyrën përreth. Mesazhet e fëmijeve si vendimamrrësit e të ardhmes si dhe influenca e tyre tek më të rriturit lidhur me sjellejen dhe përqasjen ndaj përdorimit dhe promovimit të pasurive të natyrës, do të jenë edhe vetë sllogani që ky event do të ketë për qëllim që të trasmetojë tek të paranishmit.

Në aktivitet morën pjesë përfaqësues të Ministrisë së Mjedisit, të AKZM, të AdRZM Shkodër, Bashkisë Shkodër, DAR Shkodër, Prefektura Shkodër, Këshilli i Qarkut Shkodër, Inspektoriti i Pyjeve dhe Mjedisit Shkodër, Universitetit Shkodër, ARM Shkodër, shoqatave të shoqërisë civile, banorë të zonës, etj.