Shkodër - Korçë - Shkurt 2016 - INCA ka qënë e ftuar në panairen e Projekteve IPA CBC 2007-2013 Mali i Zi-Shqipëri dhe Greqi-Shqipëri të organizuara në Shkodër dhe Korçë gjatë muajit Shkurt.
Stendat e INCA me projektet "Të shpallim liqenin e Shkodrës si një Rezervë e Biosferës së UNESCO-s" dhe "Ekomuzeumi i lumit Vjosa-Aoos" vizitohen me interes nga Ministria e Integrimit znj. Gjosha, Ambasadorët e Republikës Greke dhe asaj të Malit të Zi në Shqiperi, përfaqësues të Delegacionit të EU në Tiranë si dhe të ftuar të tjerë të cilët kanë vlerësuar projektet e zbatuara nga INCA si nga më të suksesshmit.

Edhe 70% e specieve të peshqve të ujërave të ëmbla ne i kemi humbur, duhet të ndryshojmë praktikën?

Me rastin e Ditës Botërore të Ligatinave WWF Adria nisi fushatën "Lumenjtë tanë, thesari ynë!", që është për të treguar ndjeshmërinë e burimeve të ujërave të ëmbla në Shqipëri dhe në rajon.

Tiranë - Shkencëtarët janë të njëzëshëm kur është fjala për biodiversitetin e mahnitshëm të Harkut Dinarik, veçanërisht ekosistemet e saj të ujërave të ëmbla. Lumenjtë, liqenet dhe ligatinat në rajon sipas të gjithëve janë shumë të ndikuar për shkak të rregullimit dhe ndërtimit të infrastrukturës si dhe hidrocentraleve në to. Për të rritur ndërgjegjësimin për ruajtjen e lumenjve dhe ligatinave natyrore dhe shërbimeve që ato ofrojnë për njerëzit, WWF në Ditën Botërore të Ligatinave, 2 shkurt vuri në dukje kërcënimet me të cilat po përballen sistemet e ujërave të ëmbla, filloi një fushatë "Lumenjtë tanë, thesari ynë!", që do të kryhet nëpërmjet rrjeteve sociale në Ditën Botërore të Mbrojtjes së Ujit, në 22 Mars.

Sipas raportit të fundit të WWF-së mbi gjendjen e planetit, speciet e ujërave të ëmbla janë më të rrezikuara dhe numri i tyre në 50 vitet e fundit ka rënë me më shumë se 70 për qind. Rregullimi agresiv i ekosistemeve të ujërave të ëmbla jo vetëm kërcënon shërbimet e tyre ekologjike që janë të rëndësishme për njerëzit dhe shoqërinë (trajtimin e ujit dhe furnizimin me ujë për të pirë, ruajtjen e ujit në lartësi në rast të përmbytjeve, mundësitë për turizëm dhe rekreacion), por edhe mbijetesën e llojeve të shumta bimore dhe shtazore. Rajoni ynë është i pasur me të gjitha llojet e lumenjve, liqeneve dhe ligatinave, dhe krenohet me një numër të karakteristikave të jashtëzakonshme natyrore:

-          Liqeni më i madh i përhershëm në Evropë (Cerknica, Slloveni)

-          Kanioni i dytë më i madh në botë (Lumi Djerdap, Serbi)

-          Kanioni i dytë më i thellë në botë (Tara, Mali i Zi)

-          Liqeni i dytë më të thellë në Evropë (Liqeni i Ohrit, Shqipëri-Maqedoni)

-          Rrjeti më i madh i lumenjve nëntokësore dhe liqeneve në Evropë,

-          Lagunat e fundit dhe deltat në Mesdhe (Neretva River Delta në Kroaci dhe Bosnjë dhe Hercegovinë, laguna e Karavastasë në Shqipëri),

-          Një numër i jashtëzakonshëm i llojeve endemike e peshkut, jovertebrore dhe faunës në shpellë.

"Ligatinat, lumenjtë dhe liqenet në rajon ofrojnë një shtëpi për mbi 250 lloje peshqish dhe më shumë se 70 lloje amfibësh, nga të cilat ka shumë specie endemike. Ligatinat janë një nga më produktivet, edhe pse duke mbuluar vetëm 3% të sipërfaqes së tokës, ruajnë dy herë më shumë karbon sesa të gjitha pyjet e botës të kombinuar. Në rajonin tonë, shumica e tyre kërcënohen nga rregullimet e infrastrukturave për ujitje, si dhe projektet e shumta të planifikuara keq të hidrocentraleve"tha Petra Remeta, drejtuesja e programit për sistemet e ujërave të ëmbla të WWF Adria.

Përveç kësaj duke qenë qendra e biodiversitetit, ligatinat ofrojnë shërbime të shumta të ekosistemit, duke përfshirë kontrollin e përmbytjeve, pastrimit të ujit, burimeve natyrore si lëndë drusore dhe peshk, dhe janë në shtëpi të florës dhe faunës të shumta. Përveç kësaj për të siguruar mundësitë për turizëm dhe rekreacion.

Lumenjtë në rajon janë në shënjestër gjithnjë e më shumë për shkak të ndërtimit të digave të lumenjve, heqja e sedimenteve nga shtrati, rregullimi i rrjedhjes si një masë e kontrollit të përmbytjeve dhe ndërtimi i hidrocentraleve. Kjo do të ndikojë pjesë natyrore të lumit dhe vendbanimet e specieve bimore dhe shtazore shumë, veçanërisht endemike, të cilat janë të vështira për t'u përshtatur me ndryshimet në sasinë, shpejtësinë dhe temperaturën e lumit.

"Ne duam të jemi të qartë: hidrocentralet nuk janë energji e gjelbër sipas përcaktimit të tipit të energjisë që prodhojnë. WWF po zbaton një projekt për hidrocentrale të qëndrueshëm, i cili dëshiron të arrijë ndryshimin e sistemit në mënyrën në të cilën projektet e hidrocentraleve janë konceptuar, planifikuar dhe miratuar. Kjo përfshin përcaktimin e zonave të përjashtuara - zonat ku ndërtimi është i ndaluar për vlerën e saj natyrore të pallogaritur, ndërtimin e detyrueshëm e funksional të rrugëve të kalimit të peshkut dhe duke siguruar lëvizjen në drejtim të rrymës dhe mjedisit të ndryshëm nga ai i digës", tha Emirjeta Adhami, Oficere e ujërave të ëmbla tek INCA dhe pike fokale e WWF Adria.

Një rritje e ndjeshme në planifikimin e projekteve të reja dhe ndërtimin e hidrocentraleve në vendin tonë ishte pasojë e një kombinimi të nevojave energjetike të vendit, vështirësive ekonomike, ku eksporti i energjisë është një burim i rëndësishëm i të ardhurave shtesë, disponueshmëria e fondeve nga investitorët e huaj, si dhe burimet e ujit në dispozicion. Me punën e saj në rajon, WWF do të ndikojë në sistemin e planifikimit të zhvillimit të hidrike, mënyra se si investitorët marrin vendime mbi investimet dhe përfaqësimin e shoqërisë civile në procesin e vendim-marrjes.

Fushata "Lumenjtë tanë, thesari ynë!" do të jetë pranë përdoruesve të Facebook në javët e ardhshme për të paraqitur lumenjtë dhe ligatinat më të rëndësishme dhe më të bukura në Kroaci, Bosnjë dhe Hercegovinë, Serbi, Mal të Zi, Kosovë, Slloveni dhe Shqipëri, dhe që janë nën kërcënimet e hasura. Për t'u përfshirë në rrugëtimin e fushatës ju ftojmë të na ndiqni në https://www.facebook.com/wwfadria.

Për më shumë informacion:

Bojan Stojanović, WWF Adria, 095/256 7780, Questo indirizzo email è protetto dagli spambots. E' necessario abilitare JavaScript per vederlo. 

Emirjeta Adhami, WWF/INCA, 00355 682062157, Questo indirizzo email è protetto dagli spambots. E' necessario abilitare JavaScript per vederlo.

Rreth WWF

WWF është një nga organizatat më të mëdha dhe më të respektuara në botë për konservimin, me gati pesë milionë mbështetës dhe një rrjet global aktiv në më shumë se njëqind vende. Misioni i WWF është për të ndaluar degradimin e mjedisit natyror e tokës dhe për të ndërtuar një të ardhme në të cilën njerëzit jetojnë në harmoni me natyrën, ndërsa ruajmë në shkallë globale biodiversitetin dhe sigurojmë që përdorimi i burimeve të rinovueshme natyrore është i qëndrueshëm dhe promovojmë uljen e ndotjes dhe konsumit. Për informacion shtesë: www.panda.org/media. Për WWF në rajon: adria.panda.org.

Sot, në Ditën Botërore të Ligatinave, 13 OJF nga pesë brigjet e Drinit bashkojnë forcat për të formuar Aleancën Vepro për Drinin (Act4Drin),me qëllimin për të ruajtur dhe mbrojtur ekosistemet e ujërave të ëmbla në basenin e lumit Drin.
Aleanca "Vepro për Drinin" është një koalicion i OJF-ve me qëllimin për të vepruar si një forum, për koordinimin dhe forcimin e pjesëmarrjes së OJF-ve në zhvillimet e ardhshme politike në rajon, drejtuar nga proçesi i memorandumit të mirëkuptimit, duke rritur bashkëpunimin dhe rrjetëzimin ndërmjet OJF-ve rajonale, kombëtare në basenin e Drinit, duke punuar në menaxhimin e qëndrueshëm të burimeve ujore dhe mbrojtjen e biodiversitetit të ujërave të ëmbla.

Aleanca “Vepro për Drinin” vjen si një vazhdim i drejtpërdrejtë i projektit Vepro për Drinin, i financuar nga Critical Ecosystem Partnership dhe të drejtuar ekskluzivisht nga OJF-të nën udhëheqjen e MIO-ECSDE. “Vepro për Drinin” me mbështetjen e OJF-ve në rajon, ka zbatuar një sërë aktivitetesh që kërkojnë të rrisin ndërgjegjësimin e publikut, njohuritë dhe fuqizimin e OJF-ve, për të ruajtur dhe mbrojtur ekosistemet e ujërave të ëmbla në basenin e lumit Drin.

2 Shkurt 2016 - Peisazhi Ujor-Tokësor i mbrojtur Lumi Buna-Velipojë  

2 Shkurti ështe “Dita Botërore e Ligatinave”; kjo ditë shënon datën e miratimit të Konventës për Ligatinat në 2 Shkurt 1971 në qytetin Iranian të Ramsar-it. Ligatinat ose sistemet e “tokave të lagura”, janë sipërfaqe ujore të përhershme ose përkohshme deri ne 6 metra thellësi, dhe përbëjnë një ekosistem mjaft të rëndësishëm që siguron larmi përfitimesh përfshirë filtrimin e ujit, sigurimin e biodiversitetit, mbrojtjen e bregdetit dhe zbutjen e ndryshimeve klimatike. Këtë vit tingëllon aktual sllogani “Ligatinat e së ardhmes një mirëqenie e qëndrueshme për njerëzimin” megjithatë, gjysma e ligatinave në botë janë zhdukur gjatë shekullit të fundit.

Publiku i gjerë është pak i ndërgjegjshëm për këto shërbime të rëndësishme të ligatinave. Shumë pak vetë e dinë se në vendin tonë 3% sipërfaqe e tokave të lagura në bregdet, strehojnë 75% e vlerave të biodiversitetit. Në jo pak raste, ligatinat janë shndërruar në vende për hedhjen e mbeturinave apo janë transformuar në toka buke apo terrene ndërtimi.

Dita Botërore e Ligatinave është një mundësi e mirë për të kërkuar ndryshimin e situatës dhe ndërgjegjësuar publikun mbi rëndësinë që kanë ligatinat për të ardhmen e njerëzimit. Çdo vit, agjencite qeveritare, OJF-të dhe grupet e qytetarëve në të gjitha nivelet e komunitetit shfrytezojnë mundësine e ndërmarrjes së veprimeve, me qëllim rritjen e ndërgjegjësimit të publikut për vlerat e ligatinave dhe përfitimet në përgjithësi dhe të Konventës së Ramsar-it në veçanti. Shqipëria e ka firmosur konventën Ramsar në vitin 1996, ndërkohë që ende mbetet prioritet zgjerimi i rrjetit të ekosistemeve të mbrojtura ligatinore dhe garantimi  i zhvillimit të qëndrueshëm për të gjeneruar të ardhura pa kompromentuar mbrojtjen dhe ruajtjen e tyre.Zonat Ramsar në vetvete janë vlera të natyrës dhe biodiversitetit të vendit, që njihen në një plan më të gjerë, dhe që shtojnë interesat për zhvillimin e aktiviteteveqë lidhen me mbrojtjen e mjedisit por edhe me zhvillimin eqëndrueshëm ekonomik, pasi Konventa i sheh vlerat natyrore të lidhura ngushtë me aspektet socio ekonomike të popullsisë që jeton në to ose në afërsi të tyre.

Më 2 Shkurt 2016, INCA në bashkëpunim me AdZM Shkodër, Qendrën Aarhus Shkodër, dhe me mbështetjen e IUCN dhe Zyrës së Bashkëpunimit Italian, organizuan një ditë event për të promovuar Peisazhin Ujor/Tokëso të mbrojtur të lumit Buna dhe territoreve ligationore përreth tij, si një zonë veëanërish e mbrojtur dhe e përfshirë në listen e Konventes Ramsar, si një zonë me potenciale të larta natyrore, ekonomike, kulturore dhe historike dhe me rëndësi të veçantë në nivel ndërkombëtar. Për shkak të karakterit të ndjeshëm, kjo zonë kërkon një vëmendje të veçantë për mbrojtje, si dhe një bashkëpunim të mirë me komunitetitin përreth si dhe  autoritetet përgjgjësëse për mbrojtjen e mjedisit.

Ky event sherbeu  edhe si një ditë refleksioni për edukimin mjedisor dhe një vazhdimësi e zinxhirit të aktivitetetve të perbashkëta që AdZM Shkodër është duke ndërmarrë në bashkëpunim me 6 shkolla 9-vjeçare të territoreve përreth zonës së mbrojtur.

Fokusi i këtij eventi ishin krijimet artiske të fëmijëve të frymëzuar nga eskursionet mësimore të zhvilluara gjatë muajit Dhjetor, ku fëmijët në bashkëpunim me punonjesit e AdZM-Shkodër eksploruan zonën e mbrojtur dhe luajten rolin e renxherit duke inspektuar dhe duke u kujdesur ata vetë për natyrën përreth. Mesazhet e fëmijeve si vendimamrrësit e të ardhmes si dhe influenca e tyre tek më të rriturit lidhur me sjellejen dhe përqasjen ndaj përdorimit dhe promovimit të pasurive të natyrës, do të jenë edhe vetë sllogani që ky event do të ketë për qëllim që të trasmetojë tek të paranishmit.

Në aktivitet morën pjesë përfaqësues të Ministrisë së Mjedisit, të AKZM, të AdRZM Shkodër, Bashkisë Shkodër, DAR Shkodër, Prefektura Shkodër, Këshilli i Qarkut Shkodër, Inspektoriti i Pyjeve dhe Mjedisit Shkodër, Universitetit Shkodër, ARM Shkodër, shoqatave të shoqërisë civile, banorë të zonës, etj.

Instituti për Ruajtjen e Natyrës në Shqipëri i uron Gëzuar Festat e fund vitit të gjithë miqve, kolegëve, bashkëpunëtorëve dhe dashamirësve duke i falenderuar për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin e frytshëm në fushën e ruajtjes së natyrës dhe mjedisit në vendin tonë. 
Ne kemi bindjen që Viti i Ri 2016 do të sjellë më shumë bashkëpunime, angazhime e përpjekje në realizimin e qëllimit tonë të përbashkët, ruajtjen e natyrës shqiptare dhe krijimi i një mjedisi sa më të qëndrueshëm për sot dhe brezat që do të vijnë.

Peisazhi Ujor/Tokësor i mbrojtur "Lumi Buna Velipoje", Dhjetor 2015 - INCA në bashkëpunim me AKZM, AdZM Shkodër, DAR Shkodër, Qendrën Aahrus Shkodër dhe me mbështetje të IUCN dhe Cooperazione Italiana, është duke zhvilluar një fushatë ndërgjegjësuese me nxenesit e shkollave 9 vjeçare që gjënden përreth zonës.

Qëllimi i kësaj fushate është të përmiresoje dhe të rrisë ndërgjegjësimin dhe vlerësimin e komunitetit dhe në veçanti të fëmijëve, mbi mbrojtjen e zonave të ndjeshme dhe vlerën e shërbimeve mjedisore që ofron ekosistemi në zonat e mbrojtura. Kjo do të inkurajojë komunitetin që të ndryshojë perceptimin dhe sjelljen ndaj natyrës si dhe do të nxisë frymëzimin për aktivitete me fokus ruajtjen e natyrës.

Në këtë kuadër gjatë javës së shkuar u organizuan vizita mjedisore edukative në zonën e mbrojtur me nxënësit e shkollave 9 vjeçare të zonës. Qëllimi i këtyre vizitave ishte informimi mbi vlerat specifike të zonës dhe rëndësinë e ruajtjes dhe zhvillimit të tyre. Gjithashtu gjatë vizitave nxënësit u njohën me florën dhe faunën e zonës si dhe punën e Rangers-ave të AdZM Shkodër për ruajtjen e zonës.

Parku Kombëtar Llogora, 18 Dhjetor 2015 – Në kuadër të projektit “Aktivitete të qëndrueshme ekonomike në Zonat e Mbrojtura Detare të Mesdheut- komponenti Shqipëria”, INCA në bashkëpunim me AKZM, UNDP dhe AdZM Vlorë organizuan një seminar për prezantimin e Planit të Turizmit dhe atij të Biznesit për Parkun Kombëtar Detar “Karaburun-Sazan”. Të pranishëm në takim përveç grupeve të interesit ishin edhe Presidenti i INCA z. Genti Kromidha, Drejtori i AKZM z. Zamir Dedej, përfaqësues të Ministrisë së Mjedisit, të AdZM Vlorë, të pushtetit vendor, të shoqërisë civile, etj.

Gjiri i Shën Vasilit, PKD "Karaburun-Sazan", 18 Dhjetor 2015 – Në kuadër të projektit “Aktivitete të qëndrueshme ekonomike në Zonat e Mbrojtura Detare të Mesdheut- komponenti Shqipëria”, u përuruan sot punimet rehabilituese të molit në Gjirin e Shën e Vasilit në Parkun Kombëtar Detar “Karaburun-Sazan” në financuar nga INCA dhe UNDP. Tashmë ky mol i ndodhur në brëndësi të PKD “Karaburun-Sazan” do ti shërbejë akoma më mirë mjeteve lundruese turistike si dhe vetë turistëve të cilët dëshirojnë të vizitojnë këtë gji të mrekullueshëm. Të pranishëm në përurim ishin Presidenti i INCA z. Genti Kromidha, Drejtori i AKZM z. Zamir Dedej, përfaqësues të UNDP, të AdZM Vlore si dhe të pranishëm të tjerë.

Goricë e Vogël, Prespë, 4 Dhjetor 2015 - Në kuadër të promovimit të Zonave të Mbrojtura dhe vlerave të tyre turistike të lidhura me natyrën dhe produktet lokale, organizata Green&Clean në bashkëpunim me INCA, Rrjetin për Mbrojtjen e Natyrës dhe institucionet lokale, organizuan më 4 Dhjetor në fashtin Goricë të Vogël “Festën e Verës”.

Festimi i këtij rituali lokal tashmë është shndërruar në një festim tradicional në zonën e Prespës, e cila është realizuar tre vitet e fundit me mbeshtejen e programi SENiOR-A, financuar nga qeveria Suedeze dhe mbështetur nga REC. Kjo festë realizohet për të promovuar nëpërmjet shoqërisë civile dhe sjellë në vëmendjen e turistëve, por edhe autoriteteve, vlerat kulturore dhe mbi të gjitha natyrore që ofron kjo zonë për turizmin. Të pranishëm në aktivitete ishin Prefekti i Qarkut Korçë z.Ardit Konomi, Drejtori i AKZM z.Zamir Dedej, Kryetaria e Këshillit të Qarkut Korçë znj.Ana Verushi, Presidenti i INCA z.Genti Kromidha, përfaqësues të pushtetit vendor, të AdZM Korçë, të shoqërisë civile, administrata e Parkut të Prespës, banorë e fermerë të zonës, nxënës të shkollave etj.

Festa nisi me grupet artistike dhe panairin e prodhimeve tradicione të zonës. Pika me e rëndësishme e këtij aktiviteti ishte konkursi i verës. Vera e re e prodhuar nga prodhuesit e zonës dhe zonave përreth, u nxorr nga fuçitë dhe u vlerësua nga një juri prej 7 vetash (me antarë nga shoqëria civile, pushteti vendor, përfaqësues të komunitetit dhe administratës së parkut). Në fund për fituesit e tre vendeve të para ndanë edhe çmime simbolike.

Athinë, Greqi, 3-5 Nëntor 2015 – U mbajt në Athinë takimi i 5-të dhe i fundit i Komitetit Drejtues të projekteve MedPartnership dhe ClimVar&MIZB nën moton "Aktivitetet e implementuara në një vend për të eliminuar ndotjen në Mesdhe, janë të dobishme për të gjitha vendet e tjera".

Në takim mori pjesë edhe Presidenti i INCA, Z.Genti Kromidha i cili ndër të tjera prezantoi edhe punën e bërë për shpalljen e Zonës së Mbrojtur Detare "Gjiri i Porto Palermos - Llamani" si dhe rrezultatet konkrete të punës së bërë në Zonën e Mbrojtur Detare "Karaburun-Sazan" në kuadër të projektit "Aktivitete të qëndrueshme ekonomike në zonat e mbrojtura detare të mesdheut".