Instituti për Ruajtjen e Natyrës në Shqipëri

Lajme flash

12 Nentor 2020

Albanian CSOs’ in the EU membership negotiation process

Ekosistem Inovativ të menaxhimit të mbetjeve

01 Korrik 2020

Bashkëpunimi i 4 vendeve të rajonit për krijimin e një Ekosistemi Inovativ të menaxhimit të mbetjeve - Projekti S.W.A.N, i...

Udhëzime për të kontribuar në Ditarin e Natyrës

09 Qershor 2020

Instituti për Ruajtjen e Natyrës në Shqipëri mirëpret artikuj të ndryshëm të cilët ju dëshironi t’i publikoni në Ditarin e...

Fuqizimi i kontributit të sektorit të shoqërisë civile në negociatat për anëtarësimin në BE për Kapitullin 27

27 Maj 2020

Fuqizimi i kontributit të sektorit të shoqërisë civile në negociatat për anëtarësimin në BE për Kapitullin 27” Hyrje Rrugëtimi...

Subscribe to this RSS feed

Parku Kombëtar Shebenik-Jabllanicë (3)

Merkure, 11 Shtator 2019 15:18

Parku Kombëtar “Shebenik-Jabllanicë”

Written by INCA

Parku Kombëtar “Shebenik-Jabllanicë”

Vendndodhja: Qarku i Elbasanit dhe i Dibrës.

Sipërfaqja totale: 33,927.7ha.

Statusi: Park Kombëtar, Kategoria II, IUCN; miratuar me VKM nr. 640, datë 21.05.2008. Zonë e rrjetit EMERALD. Zonë e Brezit të Gjelbër Evropian.

Parku Kombëtar i Shebenik-Jabllanicës ndodhet në "Brezin e Gjelbërt" të Evropës dhe është pjesë e një zone të gjerë dhe komplekse gjeografike përhapur përgjatë zonës kufitare mes Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut. Malet e Shebenik-Jabllanicës janë një zonë me bukuri të rrallë natyrore, ku gjenden disa nga peizazhet malore më madhështore dhe befasues në tërë Ballkanin. Në anën shqiptare, ngrihen mbi luginën e lumit Shkumbin nga rreth 300m mbi nivelin e detit deri në 2000m, me lumenj e përrenj të shumtë që zbresin në kodrat dhe luginat e fushave më vazhdim. Maja e Rreshpë-Shebenikut është 2262m mbi nivelin e detit. Klima është mesdhetaro- malore me ndikime kontinentale. Temperatura mesatare varion nga 7-10°C dhe reshjet mesatare vjetore variojnë nga 1300-1800mm.

Zonë ndërkufitare, me vlera të larta biodiversiteti. Paraqitet si një territor mjaft i gjërë me një biodiversitet të lartë ku dominojnë pyjet plotësisht të virgjër të Ahut. Shkalla e lartë e biodiversitetit llojor e habitator, vlerat unikale si sipërfaqe e virgjër, ekzistenca e llojeve të rralla të Pinus sylvestris e meshtekna që vënë këtë territor në një pozicion superior si rajon me vlera specifike mbrojtëse. Takohen dhe drurë të tjerë si pisha, bredhi i bardhë, rrobulli, lloje të ndryshme të dushkut, lloje me prezencë më të rrallë si plepi, shelgu, panja etj; Bimë endemike e subendemike si manushaqja e Dukagjinit, Genista endemike etj. Takohen liqene akullnajore, livadhe subalpine e alpine.

Parku është një bërthamë dhe biokorridor i rëndësishëm i gjitarëve të mëdhenj të mbrojtur nga Konventat, duke fituar kështu vlera dhe rëndësi rajonale/ballkanike. Llojet kryesore më të kërcënuar në Shqipëri si rreqebulli i Ballkanit, habitat i ariut të murrmë, ujkut, dhisë së egër, derrit të egër, lundërzës etj. Ujërat e freskëta të lumenjve të parkut janë habitat i troftës së kuqërremtë.

Mbrojtja afatgjatë e biodiversitetit të pasur dhe përdorimi e qëndrueshëm i burimeve natyrore janë sfidat kryesore që lidhen me menaxhimin e parkut. Kërcënimet kryesore ndaj ekosistemit të Shebenik-Jabllanicës janë kullotjet, rreziku i zjarreve, gjuetia e paligjshme, mbishfrytëzimi i pyjeve për dru zjarri, erozioni i tokës, ndotja e ujit, ndërtimet e paligjshme dhe asgjësimi jo i kontrolluar i mbetjeve të ngurta. Një nga problemet kryesore mbtetet ndërtimi hidrocentraleve të cila rrezikojnë seriozisht ekzistencën e këtij parku po ashtu edhe galeritë dhe shfrytëzimet e sipërfaqeve për nxjerrje dhe grumbullim të mineraleve.

Turizmi akoma është në fazat e para të zhvillimit. Vizitorët janë të pakët dhe të vetëorganizuar Kohët e fundit pas riorganizimit të AdRZM dhe ndërtimit të qëndrës së vizitorëve, numri i tyre po vjen në rritje. Zona e parkut, përveç vlerave turistike ka edhe pasuri kulturore e tradita të hershme. Përmendin psh, Fshatin Llangë me shtëpi karakteristike me mure guri, trekatëshe, shumëvjeçare; Shpella Eremite e Koshorishtit, ndërtuar në një shpelle në shek. XI; si dhe mjaft monumente natyre si Liqenet akullnajore Shebenik, liqenin e Fushë Studnës,Vlaskën, Fushën e Dorëzit, Bredhin e Fushë Kuqes, Mështeknën, Rrapin e Taksimit, Shkallën e Skënderbeut, Gurrën e Ariut etj. Në këtë zonë Komuniteti organizon mjaft aktivitete social-kulturore tradicionale, si festat që festohen gati në çdo fshat dhe kanë secili të veçantat e veta, por nga pikëpamja e pjesëmarrjes janë shumë të vlefshme, sepse marrin pjesë shume anëtare të komunitetit, të ftuar, po dhe të huaj. Gjithashtu ka filluar të organizohen eskursione, guida e deri tek pushimet 3 ditore apo javore, ku vihet re ndërtime të reja të stilit alpin që dalëngadalë po zhvillojnë turizmin malorë familjare dhe biznesi po tregon interes, duke përmirësuar shërbimet dhe duke shtuar aktivitete të tjera të nevojshme.

Edhe njësitë vendore, në hapsirën e këtij parku, janë të mirëinformuar për rëndësinë e këtij parku në kuadër të zhvillimit të turizmit, dhe kanë afruar të gjithë ndihmën dhe eksperiencën e tyre per projekte të ndryshme në lidhje me parkun.

PK "Shebenik-Jabllanicë” menaxhohet dhe trajtohet nga AKZM, nëpërmjet AdRZM, qarku i Elbasan. Për këtë park është hartuar dhe miratuar plani i menaxhimit.

Published in Parku Kombëtar Shebenik-Jabllanicë

Problematikat

Written by INCA

PROBLEMATIKA:

Procesi i identifikimit dhe analizimit të problemeve kryesore dhe të ndikimeve negative në menaxhimin e parkut, janë mbështetur edhe në dispozitat e ligjit nr. 81, datë 04.05.2017 “Për zonat e mbrojtura”, në lidhje me veprimtaritë e lejuara, të ndaluara dhe që kërkojnë leje, sipas kategorive të zonave të mbrojtura, në dokumentet strategjike dhe politikat kombëtare, në raportet e gjendjes në mjedis, në raportet dhe monitorimet për ndikimet në ZMM dhe të bashkëbisedimeve me grupet e interesit. Veç kësaj për procesin e identifikimit dhe analizimit të problemeve kryesore dhe të ndikimeve negative në menaxhimin e parkut, u këshilluam edhe me planin e menaxhimit.

Të gjitha ndikimet e identifikuara janë shqetësime të banorëve dhe të përdoruesve të burrimeve natyrore, të administratave përkatëse, të cilët kanë marrë pjesë aktive në hartimin dhe miratimin e listës së impakteve. Varësisht nga rëndësia e problematikave të shtruara në bashkëbisedimet e hapura me grupet e interesit për të finalizuar listën e faktorëve të degradimit dhe të ndikimeve negative në territorin e parkut, konstatohet si më poshtë:

Veprimet që shkaktojnë dëmtime, degradim, fargmentim, varfërim dhe copëtim të habitateve, ekositemit dhe peizazhit, në një masë të konsiderueshme duke humbur edhe lloje të veçanta e të rëndësishme të florës dhe faunës.
Cënim/Rënia e numrit të llojeve, të endemizmave apo të vlerave të larta, me interes për komunitetin evropian si dhe kërcënimit të statusit mbrojtës, erozion gjenetik apo dhe introduktim të llojeve të huaja.
Përndjekja e shpendëve dhe të kafshëve të egra, gjuetia, mbipeshkimi, peshkimi ilegal dhe përdorimi i mjeteve të ndaluara.
Përmbytjet dhe erozioni i tokave bujqësore, bregdetare, i brigjeve të lumenjëve, kodrinor dhe malorka rrezikuar jo vetëm humbje të sipërfaqeve të tokës dhe pyjeve, por edhe humbje të trashëgimisë kulturore.
Lumenjt, përrenjt dhe brigjet e tyre janë tejshfrytëzuar për marrje inertesh, ndërtime gjithfarëllojshme, duke shkaktuar denatyrim të shtretërve.
Ndryshimet e rregjimit ujor, ndërtimet e HEC, devijimi i rrjedhjeve natyrale të ujërave nëpërmjet tubacioneve, kanaleve, pritave, etj. Hidrocentralet shkaktojnë pasoja, ndoshta të pakthyeshme për biodiversitetin, habitatet dhe peizazhin natyrore. Gjithashtu devijimi i rrjedhjeve natyrore të ujërave nëpërmjet tubacioneve, paksojnë sasinë e ujërave, shkaktojnë tharjen e trupave ujore dhe cënojnë nevojat e popullsisë për ujë dhe ujitje.
Guroret, minierat dhe gërmimet janë tej të dëmshme për ZMM e peizazhin, duke shkaktuar denatyrim të tyre.
Mungesa e parandalimit të veprimtarive të paligjshme; aktivitete të shfrenuara njerëzore dhe tejpopullim të zonave natyrore kanë cënuar shumë territore dhe lloje të marra në mbrojtje nga legjislacioni kombëtar dhe konventat ndërkombëtare.
Mbetjet e ngurta, hedhja e inerteve, shtimi i ndotjes nga mbetjet urbane e rurale, duke shkatërruar ndotje të ekosistemeve tokësore dhe ujore. Mbetjet e ngurta të ndërtimeve vlerësohen ndotje kritike, duke krijuar vatra informale depozitimesh që kërkojnë investime të mëdha për heqjen dhe transportimin e tyre.
Përdorimi dhe mostrajtimi i materialeve si kanaçe alumini, ambalazhe plastike, qelq, hekur, vajra lubrifikantë, pjesë elektronike, mungesa e landfilleve, etj.
Shkarkimet dhe ndotjet e përqëndruara të ujërave të zeza janë faktor kërcënues dhe problem mjedisor shumë i mprehtë si dhe mungesa e ndërtimit të impianteve të përpunimit.
Lëndët ndotëse janë faktorë me ndikim të madh në cilësinë e jetës biologjike dhe shëndetit të njeriut. Ndotjet më të mëdha vijnë dhe nga minierat, guroret, mbetjet urbane e rurale, pesticidet dhe perdorimi i plehrave nga bujqësia, etj.
Menaxhimi joefektiv i aktiviteteve rekreative, mosmenaxhimi i vizitorëve dhe i mbeturinave të ngurta që ata prodhojnë. Turizmi i paorganizuar, zhvillimi i veprimtarive të mëdha sportive, argëtuese, çlodhëse, garat motorike të rrellit, etj.
Mos respektimi si dhe sa duhet i ligjit dhe problemet e pronësisë dhe të kthimit e kompesimit të pronave.
Ndryshimet klimatike, rreziqet natyrore, ortekët, përmbytjet, rrëshitjet, tërmetet, janë faktor kërcënues në nivel global, por dhe në nivel vendor për larminë biologjike. Në këtë kontekst, autoritetet qendrore dhe vendore luajnë rol shumë të rëndësishëm në parandalimin e kërcënimeve që vijnë nga ndryshimet klimatike, të cilat ende nuk kanë vëmendjen e duhur për t’iu paraprirë.

Lista kryesore për Parkun Kombëtar “SHEBENIK-JABLLANICË”

1	HEC, cënimi dhe devijimi i rrjedhës natyrore të trupave ujore.
2	Minierat, Guroret, Gërrmimet, Prodhimi i inerteve dhe marrja e zhavorit.
3	Zjarret.
4	Dëmtimi, modifikimi, shkatërimi dhe copëtimi i habitateve.
5	Prerja e pyjeve, marrja e gjethit, zvogëlimi i sipërfaqes.
6	Gjuetia dhe shqetësimi i faunës së egër.
7	Praktikat e dëmshme të përdorimit të kullotave dhe mbikullotja.
8	Praktikat e tejshfrytëzimit të burimeve natyrore.
9	Ndotja e mjedisit, e ujërave nga mbetjet urbane e rurale dhe hedhja e inerteve.
10	Mostrajtimi i ujërave të zeza dhe të përdorura, shkarkimet në lumenjë, përrenjë, kanale dhe pyje.
11	Konfliktet e interesi midis individëve, grupeve të ndryshme të përdoruesve të burimeve natyrore.
12	Erozioni tokësor, i brigjeve të lumenjëve dhe prurjet e larta të sedimenteve.

Published in Parku Kombëtar Shebenik-Jabllanicë

Aktivitetet e projektit

Written by INCA

Takim me kershilltare te bashkise Prrenjas per rritjen e rolit te tyre per lobim dhe advokaci ne mbrotjen dhe menaxhimin e parkut komebtar Shebenik-Jabllanice.

Perfaqesuesit e dy organizatave perfituese te ketij miniprojekti udhëhoqën këtë aktivitet sipas një axhendes:
- Njohja me projektin të pjesëmarrsëve
- Lobimi dhe Advokacia për mbrotjen e PK SHebenik-Jabllanice
- Identifikimi i problematikave që duhen adresuar për zgjidhje pranë autoriteteve përkatëse.
- Pyetje dhe diskutime me pjesëmarrësve rreth këtyre çështjeve
Keshilltaret nepermjet pyetjeve dhe diskutimeve ishin te interesuar mbi transparencen e vendimeve qe merr AdZM Elbasan, furnizimin e dru zjarri te banoreve qe banojne ne zonen e parkut, mbi kullotjen e bagetive te banoreve, mbi tarifat e kullotjes qe aplikohen, mbi ndertimin e HECE-ve, mbi prerjen e pyjeve dhe ne vecanti mbi siperfaqen e dhene ne perdorim brenda zones se perdorimit tradicional te parkut nje subjekti privat per kultivimin e e bimeve mjeksore.
Keshilltaret kerkuan rritjen e bashkepunimit dhe kordinimin e puneve midis administrates se bashkise dhe AdZM Elbasan per mbrojtjen e parkut dhe mjedisit ne teresi e sidomos ne luften per shuarjen e zjarreve e cila nuk ka qene ne nivelin e duhur.

Takim me banore te fshatit Dragostunje per rritjen e rolit te tyre per lobim dhe advokaci ne mbrotjen dhe menaxhimin e parkut komebtar Shebenik-Jabllanice.

Takimi u hap me fjalen e perfaqesuesit te Agri-En dhe vazhdoi me fjalen e perfaqesuesit te AdZM Elbasan. Menaxheri i projektit i njohu banoret me projektin, aktivitet e zhvilluara dhe ecurine e projektit ne teresi.
Perfaqesuesi i AdZM Elbasan i njohu te pranishmit me Planin e Menaxhimit te PK Shebenik-Jabllanice.
Ne kete takim u njohem me problematikat e ketyre banoreve qe ishin furnizimi me dru zjarri, tarifat e larta te kullotjes, njohja e pronave brenda parkut.
Kerkese e ketyre banoreve ishte ndryshimi i kufijve te parkut dhe hapja e nje kanali vadites ne teritorin e parkut dhe rritja e investimeve ne lera e ne pastrime ne pyjore etj.

Takim me banore te fshatrave Kuterman, Vehcan dhe Floq, Kokreve e Letem per rritjen e rolit te tyre per lobim dhe advokaci ne mbrotjen dhe menaxhimin e parkut komebtar Shebenik-Jabllanice.

Në këto takime u te pranishmit u njohen me projektin , qëllimi dhe objektivat e etij, u diskutua mbi planin e menaxhimit te parkut dhe problematikat e ndryshme qe shqetësojnë komunitetin dhe aktorët e tjerë. Në këtë aktivitet pati pyetje dhe diskutime në lidhje membrojtjen dhe menaxhimin te parkut kombëtarë Shebenik-Jabllanicë. Banorët ngritën shqetësimin në lidhje me Hec-et dhe mundësisë të furnizimit me dru zjarri për stinën e dimrit, si dhe problemi i kufizimit të kullotave dhe tarifat e larter te kullotjes se bagetive. Përfaqësuesit e AdZM Elbasan sqaruan mënyrat dhe mundësitë e mundshme për plotësimin e nevojave të fshatarësisë me dru zjarri në mënyrë të qëndrueshme dhe të kontrollueshme.

Takim i lancimit te projektit.

Perfaqesuesit e dy organizatave perfituese te ketij miniprojekti udhëhoqën këtë aktivitet sipas një axhendes:
- Njohja me projektin të pjesëmarrsëve
- Lobimi dhe Advokacia për mbrotjen e PK SHebenik-Jabllanice
- Identifikimi i problematikave që duhen adresuar për zgjidhje pranë autoriteteve përkatëse.
- Pyetje dhe diskutime me pjesëmarrësve rreth këtyre çështjeve
Takimi i zhvilluar pati një interes shumë të madh nga pjesëmarrësit, të cilët u aktivizuan në pyetje,diskutime dhe debate mbi problematikat dhe mënyrat e menaxhimit te Parkut Kombetar Shebenik-Jabllanice dhe mbrotjes të Zonave të Mbrojtura. Ne takim moren pjese perfaqesues te INCA Tirane, te administrates se se bashkise Librazhd, te biznesit, OJF locale, specialiste, banore etj.

Takim me Administraten, kryetare fshatrash, komunitetin dhe aktore te tjere ne Njesine Administrative Hotolisht per rritjen e rolit te tyre per lobim dhe advokaci ne mbrotjen dhe menaxhimin e parkut komebtar Shebenik-Jabllanice.

Aktiviteti i planifikuar me aktore të zonës së Njesise Administrative Hotolisht si komunitet që jeton brenda dhe rreth zonës së PK Shebenik-Jabllanicë. Në këtë aktivitetet morën pjesë dhe përfaqësues të Njësisë Administrative Hotolisht dhe kryetar fshatrash, banore e perfaqesues nga AdZM Elbasan. Perfaqesuesit e dy organizatave perfituese te ketij miniprojekti udhëhoqën këtë aktivitet sipas një axhendes:
1.Njohja me projektin të pjesëmarrsëve
2.Lobimi dhe Advokacia për mbrotjen e PK SHebenik-Jabllanice
3.Identifikimi i problematikave që duhen adresuar për zgjidhje pranë autoriteteve përkatëse.
4.Pyetje dhe diskutime me pjesëmarrësve rreth këtyre çështjeve
Takimi i zhvilluar pati një interes shumë të madh nga pjesëmarrësit, të cilët u aktivizuan në pyetje,diskutime dhe debate mbi problematikat dhe mënyrat e menaxhimit te Parkut Kombetar Shebenik-Jabllanice dhe mbrotjes të Zonave të Mbrojtura.

Takim me keshilltare te bashkise Librazhd per rritjen e rolit te tyre per lobim dhe advokaci ne mbrotjen dhe menaxhimin e parkut komebtar Shebenik-Jabllanice.

Aktiviteti i planifikuar me keshilltare te bashkise Librazhd me teritor dhe komunitete ne park dhe rreth zonës së PK Shebenik-Jabllanicë. Perfaqesuesit e dy organizatave perfituese te ketij miniprojekti udhëhoqën këtë aktivitet sipas një axhendes:
- Njohja e pjesëmarrsëve me projektin
- Lobimi dhe Advokacia për mbrotjen e PK SHebenik-Jabllanice
- Identifikimi i problematikave që duhen adresuar për zgjidhje pranë autoriteteve përkatëse.
- Pyetje dhe diskutime me pjesëmarrësve rreth këtyre çështjeve
Takimi i zhvilluar pati një interes shumë të madh nga pjesëmarrësit, të cilët u aktivizuan në pyetje,diskutime dhe debate mbi problematikat dhe mënyrat e menaxhimit te Parkut Kombetar Shebenik-Jabllanice dhe natyres ne teresi. Keshilltaret zgjodhen edhe perfaqesuesin e tyre ne Forumin mjedisor lokal per mbrojtjen dhe menaxhimin e PK Shebenik-Jabllanice.

Takim me Administraten, kryetare fshatrash, komunitetin dhe aktore te tjere ne Njesine Administrative Stebleve per rritjen e rolit te tyre per lobim dhe advokaci ne mbrotjen dhe menaxhimin e parkut komebtar Shebenik-Jabllanice.

Aktiviteti i planifikuar me aktore të zonës së Njesise Administrative Stebleve si njesi me teritor e komunitet brenda dhe rreth zones se PK Shebenik-Jabllanicë. Në këtë aktivitetet morën pjesë përfaqësues të Njësisë Administrative Stebleve,kryetar fshatrash, banore e perfaqesues nga AdZM Elbasan. Perfaqesuesit e dy organizatave perfituese te ketij miniprojekti udhëhoqën këtë aktivitet sipas një axhendes:

Njohja me projektin të pjesëmarrsëve
Lobimi dhe Advokacia për mbrotjen e PK SHebenik-Jabllanice
Identifikimi i problematikave që duhen adresuar për zgjidhje pranë autoriteteve përkatëse.
Pyetje dhe diskutime me pjesëmarrësve rreth këtyre çështjeve

Takimi i zhvilluar pati një interes shumë të madh nga pjesëmarrësit, të cilët u aktivizuan në pyetje,diskutime dhe debate mbi problematikat dhe mënyrat e menaxhimit te Parkut Kombetar Shebenik-Jabllanice dhe mbrotjes të Zonave të Mbrojtura.

Takim me perfaqesues te Agjensisise se pyjeve e kullotave, te MNZ e perfaqesues te tjere te bashkise Librazhd, AdZM Elbasan e specialiste per rritjen e rolit te tyre per lobim dhe advokaci ne mbrotjen dhe menaxhimin e parkut komebtar Shebenik-Jabllanice.

Aktiviteti i planifikuar me perfaqesues te bashkise e aktore te tjere. Perfaqesuesit e dy organizatave perfituese te ketij miniprojekti udhëhoqën këtë aktivitet sipas një axhendes:
1.Njohja me projektin të pjesëmarrsëve
2.Lobimi dhe Advokacia për mbrotjen e PK SHebenik-Jabllanice
3.Identifikimi i problematikave që duhen adresuar për zgjidhje pranë autoriteteve përkatëse.
4. Pyetje dhe diskutime me pjesëmarrësve rreth këtyre çështjeve
Te pranishmit bene pyetje, diskutime dhe debate mbi problematikat dhe mënyrat e menaxhimit te Parkut Kombetar Shebenik-Jabllanice dhe mbrotjes të Zonave të Mbrojtura e natyres ne teresi si dhe ne rritjen e bashkepunimit te AdZM Elbasan me MNZ per shuarjen e zjarreve.

Takim me Administraten, kryetare fshatrash, komunitetin dhe aktore te tjere ne Njesine Administrative Qender per rritjen e rolit te tyre per lobim dhe advokaci ne mbrotjen dhe menaxhimin e parkut komebtar Shebenik-Jabllanice.

Aktiviteti i planifikuar me aktore të zonës së Njesise Administrative Qender si njesi me teritor e komunitet brenda dhe rreth zones se PK Shebenik-Jabllanicë. Në këtë aktivitetet morën pjesë përfaqësues të Njësisë Administrative Qender, kryetar fshatrash, perfaqesues nga biznesi, banore e perfaqesues nga AdZM Elbasan. Perfaqesuesit e dy organizatave perfituese te ketij miniprojekti udhëhoqën këtë aktivitet sipas një axhendes:
1.Njohja me projektin të pjesëmarrsëve
2.Lobimi dhe Advokacia për mbrotjen e PK SHebenik-Jabllanice
3.Identifikimi i problematikave që duhen adresuar për zgjidhje pranë autoriteteve përkatëse.
4.Pyetje dhe diskutime me pjesëmarrësve rreth këtyre çështjeve
Takimi i zhvilluar pati një interes shumë të madh nga pjesëmarrësit, të cilët u aktivizuan në pyetje rreth ndertmit te H,diskutime dhe debate mbi problematikat dhe mënyrat e menaxhimit te Parkut Kombetar Shebenik-Jabllanice dhe mbrotjes të Zonave të Mbrojtura.

Takim me Administrate e Bashkise Prrenjes dhe aktore te tjere per rritjen e rolit te tyre per lobim dhe advokaci ne mbrotjen dhe menaxhimin e parkut komebtar Shebenik-Jabllanice.

Aktiviteti i planifikuar me administraten dhe aktore të tjere ne bashkine Prrenjas si bashki me teritor e komunitet brenda dhe rreth zones se PK Shebenik-Jabllanicë. Në këtë aktivitetet mori pjese kryetari i bashkise, N/Prefekti, perfaqesues nga biznesi, specialite, banore e perfaqesues nga AdZM Elbasan etj. Perfaqesuesit e dy organizatave perfituese te ketij miniprojekti udhëhoqën këtë aktivitet sipas një axhendes:
- Njohja me projektin të pjesëmarrsëve
- Lobimi dhe Advokacia për mbrotjen e PK SHebenik-Jabllanice
-Identifikimi i problematikave që duhen adresuar për zgjidhje pranë autoriteteve përkatëse.
- Pyetje dhe diskutime me pjesëmarrësve rreth këtyre çështjeve
Ne takim kryetarin e bashkise vuri theksin ne rritjen e bashkepumit me AdZM Elbasan dhe shprehu gadishmerine per ta rritur kete bashkepunim sidomos ne luften ndaj zjarreve dhe mbrojtjen e parkut dhe natyres ne teresi. Pyetjet dhe diskutimet u perqendruan ne problematikat e parkut si ndertimi i HECE-ve, prerja e pyjeve etj. Ne takim u diskutua edhe rreth planit te menaxhimit te te Parkut.

Takim me Administraten, kryetare fshatrash, komunitetin dhe aktore te tjere ne Njesine Administrative Qukes per rritjen e rolit te tyre per lobim dhe advokaci ne mbrotjen dhe menaxhimin e parkut komebtar Shebenik-Jabllanice.

Aktiviteti i planifikuar me aktore të zonës së Njesise Administrative Qukes si njesi me teritor e komunitet brenda dhe rreth zones se PK Shebenik-Jabllanicë. Në këtë aktivitetet morën pjesë përfaqësues të Njësisë Administrative Qukes, kryetar fshatrash, perfaqesues nga MNZ e bashkise Prrenjes banore e perfaqesues nga AdZM Elbasan. Perfaqesuesit e dy organizatave perfituese te ketij miniprojekti udhëhoqën këtë aktivitet sipas një axhendes:
1.Njohja me projektin të pjesëmarrsëve
2.Lobimi dhe Advokacia për mbrotjen e PK SHebenik-Jabllanice
3.Identifikimi i problematikave që duhen adresuar për zgjidhje pranë autoriteteve përkatëse.
4.Pyetje dhe diskutime me pjesëmarrësve rreth këtyre çështjeve
Takimi i zhvilluar pati një interes shumë të madh nga pjesëmarrësit, të cilët u aktivizuan në pyetje rreth furnizmit me dru zjarri te banoreve dhe ndertimit te HECE-ve,diskutime dhe debate mbi problematikat dhe mënyrat e menaxhimit te Parkut Kombetar Shebenik-Jabllanice dhe mbrotjes të Zonave të Mbrojtura.

Takim me Administraten, kryetare fshatrash, komunitetin dhe aktore te tjere ne Njesine Administrative Lunik per rritjen e rolit te tyre per lobim dhe advokaci ne mbrotjen dhe menaxhimin e parkut komebtar Shebenik-Jabllanice.

Aktiviteti i planifikuar me aktore të zonës së Njesise Administrative Lunik si njesi me teritor e komunitet brenda dhe rreth zones se PK Shebenik-Jabllanicë. Në këtë aktivitetet morën pjesë përfaqësues të Njësisë Administrative Lunik ,kryetar fshatrash, banore e perfaqesues nga AdZM Elbasan. Perfaqesuesit e dy organizatave perfituese te ketij miniprojekti udhëhoqën këtë aktivitet sipas një axhendes:
1.Njohja me projektin të pjesëmarrsëve
2.Lobimi dhe Advokacia për mbrotjen e PK SHebenik-Jabllanice
3.Identifikimi i problematikave që duhen adresuar për zgjidhje pranë autoriteteve përkatëse.
4.Pyetje dhe diskutime me pjesëmarrësve rreth këtyre çështjeve
Takimi i zhvilluar pati një interes shumë të madh nga pjesëmarrësit, të cilët u aktivizuan në pyetje,diskutime dhe debate mbi problematikat dhe mënyrat e menaxhimit te Parkut Kombetar Shebenik-Jabllanice dhe mbrotjes të Zonave të Mbrojtura.

Takim me Administraten, kryetare fshatrash, komunitetin dhe aktore te tjere ne Njesine Administrative Rrajce per rritjen e rolit te tyre per lobim dhe advokaci ne mbrotjen dhe menaxhimin e parkut komebtar Shebenik-Jabllanice.

Në këtë takim u prezantuan projekti nga perfaqesuesi i Agri-En, qëllimi dhe objektivat e tij dhe gjithashtu u prezantua dhe Lobimi dhe Advokacia nga specialisti e Albnatyres.
Gjithashtu u diskutua mbi planin e menaxhimit dhe problematikat e ndryshme qe shqetësojnë komunitetin dhe aktorët e tjerë. Ne takim perfaqesuesi i AdZM ngriti problemin e prerejeve ne park si dhe mungesen e bashkepunimit te komunitetit te disa fshtrave ne shuarjen e zjarreve nga park dhe kerkoi qe te rriten aktivitetet ndergjegjesuese ne kete njesi aministrative Në këtë aktivitet pati pyetje dhe diskutime në lidhje me menaxhimin dhe mbrotjes së parkut kombëtarë Shebenik-Jabllanicë .
Banorët ngritën shqetësimin në lidhje me drute e zjarrit dhe kullotat. U diskutua edhe mbi ngritjen e forumit mjedisor lokal per menaxhimin e PK Shebenik-Jabllanice.

Efektet e HEC-ve në Zonat e Mbrojtura (PK Shebenik-Jabllanicë)

Efektet e HEC-ve në Zonat e Mbrojtura janë të mëdha, në mënyrë të përmbledhur jepen më poshtë:

Ndikimet në ujërat nëntokësore

Në basenet e lumenjve të Përrenjëve zalli Borovës, zalli Qarrishtës, She e Dragostunjës dhe shumë projekte kanë ndikime të rëndësishme. Bazuar në analizën e bërë, është vlerësuar se kanë ndikime të konsiderueshme.

Ndikimet në ujërat Sipërfaqësore.

Mund të shkaktojnë ndryshime në morfologjinë e lumit (vazhdimësi, ndryshimet në gjerësinë dhe thellësinë e rrjedhës së ujit, ndryshimet në strukturën dhe nënshtresën e shtratit të lumit dhe të bregut të lumit).

Anketa përfshinte vlerësimin e gjendjes ekologjike. U vlerësuan ekspozimi i lumit ndaj ndotjes antropogjene dhe ndryshimeve hidromorfologjike. Konstatohet se shumica e lumenjve malorë në të cilët gjenden HEC-et, janë të ndotura, edhe pse minimalisht. Nivelet më të larta të ndotjes janë pothuajse në çdo zonë.

Ndikimet në biodiversitetin dhe zonat e mbrojtura

Në ditët e sotme, është praktikë standarde të sigurohet që këto objekte janë të kalueshme për peshqit duke ndërtuar shkallët e peshqve (pasazhe). Fakti tregon se shumica e projekteve të HEC-ve të vogla nuk kanë objekte të tilla, duke patur kështu një ndikim të fortë kumulativ negativ në iktiofaunën e Shqipërisë. Kjo situatë ka të ngjarë të jetë e shkaktuar nga fakti se në VNM-të e rishikuara, ndikimet në popullatën e peshkut nuk janë marrë parasysh.

Përveç efektit pengues, HEC-et kanë impakte kumulative negative në biotën lumore përmes ndryshimeve në nivelet e rrjedhjes së ujit. Këto janë të rëndësishme jo vetëm për të mbrojtur faunën e poshtëm dhe habitatet ujore, por edhe për të mbështetur habitatet përgjatë brigjeve të lumenjve.

Është e qartë se prurjet (rrjedhja ujore ose ekologjike) janë vendosur kryesisht në bazë të metodave hidraulike dhe duke mos marrë parasysh nevojat e biotës (kjo është gjithashtu e dukshme pasi komunitetet e peshkut, të cilat shpesh përdoren në metodat e vlerësimit Prurjes Mjedisore nuk ishin pjesë e VNM-ve

Gjatë vëzhgimit në terren u përcaktua se mesatarisht projektet e HEC-ve në nuk duket të kenë menaxhim të mjaftueshëm të Prurjet Mjedisore.

Meqenëse mirëmbajtja e rrjedhës ekologjike është vendimtare për biotën, habitatet e lumenjve dhe mbajtjen e vazhdueshmërisë së lumit, monitorimi që Rrjedhja Ekologjike është efektive, duhet të jetë pjesë e programit të monitorimit. Faktet tregojnë se kjo nuk është gjithmonë.

Një ndikim tjetër kumulativ negativ mbi biodiversitetin lind nga fragmentimi i habitatit të shkaktuar nga hapja e rrugëve të aksesit, ndërtimi i linjave të reja të energjisë ose tubacionet e devijimit.

Këto ndikime negative janë më të theksuara në zonat e pabanuara, ku gjatësia e infrastrukturës së nevojshme sidomos rrugët është më e madhe, dhe përveç kësaj këto zona nuk janë nën presion antropogjen, pra habitatet janë të natyrshme. Përveç kësaj, linjat e reja të energjisë rrisin rrezikun nga elektroshoku për zogjtë.

Përveç këtyre, ndikimet negative që skemat e HEC-ve mund të kenë mbi peizazhin, gjithashtu mund të ndikojnë seriozisht në zonat e mbrojtura. Të gjitha ndikimet e përmendura janë rritur seriozisht kur projektet e HEC-eve janë planifikuar si sisteme kaskadash.

Situata më alarmuese është, siç u përmend, në pellgun e lumit Shkumbin - Parku Kombëtar i Shebenik-Jabllanices, ku 6 HEC-e të vogla tashmë janë në punë dhe 2 të pezulluar për momentin.

Vlerat e peizazhit

HEC-et, ose disa prej elementëve të tyre, janë kryesisht të vendosura në zonat e peizazhit natyror. Ndikimet potenciale mund të ndahen në dy grupe kryesore:

Ndikimet e drejtpërdrejta fizike mbi elementët e peizazhit shkaktohen për shkak të ndërtimit të rrugëve hyrëse, tubacioneve, linjave të energjisë dhe centraleve të fuqisë.
- Ndikim tjetër i rëndësishëm është heqja e mbulimit natyror dhe gërmimi në shpatet e pjerrëta. Kjo është më e zakonshme në lidhje me ndërtimin e rrugëve të aksesit dhe, në një shkallë më të vogël, ndaj elementëve të tjerë. Shpatet e ndërtuara të pjerrëta ndërhyjnë në aktivitetet e rehabilitimit të zonës përreth, dhe kështu pasojat e dukshme janë të përhershme (ose të qëndrueshme për shkak të mbivendosjes së bimëve natyrisht të ngadalshme). Punët e tjera të ndërtimit zakonisht kanë ndikim më të vogël, dhe mund të minimizohen më tej duke ndërmarrë rehabilitim. Ndikimet vizuale janë pasojat e atyre fizike. Në HEC-et ndikimet vizuale shprehen në nivel lokal dhe ndikimet më të theksuara vizuale zakonisht shkaktohen nga ndërtimi i rrugëve hyrëse, sidomos nëse rehabilitimi nuk zbatohet në zonën e prekur.

Baseni i lumit SHKUMBIN

Zonat e mbrojtura në pellgun e Shkumbinit: Dy parqe PK Shebenik-Jabllanicë), gjashtë Rezerva Natyrore të Menaxhuara (Kutruman, Qafë-Bushi, Sopot, Dardhe-Xhyre, Stravaj, Polis). Zonat e Mbrojtura ekzistuese dhe vendet e propozuara në Rrjetin Emerald mbulojnë një sipërfaqe totale prej rreth 45 000 ha. Përveç kësaj, ekzistojnë rreth 74 monumente natyrore (46 gjeomonumente 28 biomonumente) të vendosur brenda pellgut të Shkumbinit ndërsa Parku Kombëtar i Shebenik-Jabllanices është një bazë e rëndësishme e rrjetit Emerald të Shqipërisë dhe një zonë thelbësore ndërkufitare të Brezit të Gjelbër Europian. Të gjitha këto shifra tregojnë rëndësinë e pellgut të Shkumbinit në kontekstin kombëtar dhe ndërkombëtar.

Në ditët e sotme, lumi i Shkumbinit është ende nën të njëjtat kërcënime, dhe modifikimet e habitatit dhe ndotja e ujit (si nga industriale dhe urbane) mbeten kërcënimet më serioze për ekosistemet e lumenjve dhe breg lumenjve dhe biota e tyre e lidhur. Fragmentimi, ndryshimi dhe humbja e habitatit lidhen kryesisht me ndërtimin e digave të hidrocentraleve, autostradave dhe nxjerrjes së zhavorrit në shtratin e lumit.

Janë rreth 74 hidrocentrale të vegjël (HEC-e), prej të cilave 12 janë tashmë në funksionim, 8 të tjera janë në ndërtim e sipër dhe janë planifikuar të ndërtohen 54 HEC-e e mbetura në pellgun e Shkumbinit. 31 prej tyre bien në zonat e mbrojtura; 29 HEC-e të planifikuar bien brenda Parkut Kombëtar të Shebenik-Jabllanicës. Ndërtimi i digave të HEC-ve në pellgun e Shkumbinit do të shkaktojë dëme të mëtejshme të pakthyeshme në funksionimin e ekosistemit të lumit dhe biodiversitetin. Ata do të fragmentojnë më tej dhe do të rrezikojnë ekosistemin e lumenjve dhe do të vënë në rrezik zhdukjen e shumicës së llojeve të peshqve vendas të lidhur me ujërat e rrjedhshëm të lumenjve dhe rrjedhave malore. Për më tepër, ndërtimi i 29 HEC-eve të tjerë të planifikuar brenda Parkut Kombëtar të Shebenik-Jabllanicës, do të shkaktojë ndikime të pafavorshme në Biodiversitetin e Parkut.

Projekti “Rritja e kapaciteteve lokale per lobim dhe advokaci per mbrojtjen dhe menaxhimin e Parkut Kombetar Shebenik-Jabllanice” zbatohet nga Shoqata Agri-En dhe Albnatyra në kuadër të projektit “Fuqizimi i Organizatave Mjedisore të Shoqërisë Civile për të promovuar mbrojtjen e natyrës në Shqipëri”, i financuar nga Bashkimi Evropian dhe zbatohet nga Instituti për Ruajtjen e Natyrës në Shqipëri – INCA dhe Unioni Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës – IUCN.

Ky publikim është prodhuar me asistencë të Komunitetit Evropian. Përmbajtja e këtij publikimi është vetëm përgjegjësi e partnerëve që zbatojnë projektin dhe në asnjë mënyrë nuk mund të konsiderohet si pasqyrim i pikëpamjeve të Bashkimit Evropian.

MARRËVESHJE BASHKËPUNIMI MES ORGANIZATAVE MJEDISORE TË SHOQËRISË CIVILE PËR NGRITJEN E RRJETIT "SHEBENIKU"

Kliko këtu

Problematika në Parkun Kombëtar Shebenik-Jabllanice
https://www.youtube.com/watch?v=gfXM8Zd-EL4

Published in Parku Kombëtar Shebenik-Jabllanicë

Njoftime

Albanian CSOs’ in the EU membership negotiation process

Ekosistem Inovativ të menaxhimit të mbetjeve

Udhëzime për të kontribuar në Ditarin e Natyrës

Fuqizimi i kontributit të sektorit të shoqërisë civile në negociatat për anëtarësimin në BE për Kapitullin 27

Na kontaktoni

Parku Kombëtar Shebenik-Jabllanicë (3)

Parku Kombëtar “Shebenik-Jabllanicë”

Problematikat

Aktivitetet e projektit

Kalendari i Aktiviteteve

Partnerët e INCA-s

INCA në Facebook

«	May 2024					»
Mon	Tue	Wed	Thu	Fri	Sat	Sun
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31