Albanian CSOs’ in the EU membership negotiation process

Ditari Natyrës nr.88 - Shtator 2020

Formalizimi i Rrjetit Kombëtar “Të Advokojmë për Ruajtjen dhe Promovimin e Natyrës Shqiptare”

Tiranë, 29.09.2020 - Problemet kryesore në ruajtjen e natyrës dhe përdorimin e qëndrueshëm të burimeve natyrore lidhen me legjislacionin e pamjaftueshëm, mungesën e respektit për sundimin dhe zbatim të dobët të ligjeve ekzistuese, përgjegjësia dhe transparenca minimale nga zyrtarët publikë dhe nivele të ulëta të profesionalizmit. Shpesh korrupsioni në sektorin e mjedisit shkaktohet edhe nga konfliktet midis interesave private, në të ardhura që mund të fitohen nga shfrytëzimi i burimeve mjedisore, dhe interesave publike për një mjedis të shëndetshëm, çka përkeqësohet me vendim-marrje jo transparente, që përjashton zërat e qytetarëve, duke çuar në zhvillime jo të qëndrueshme, që dëmtojnë mjedisin e burimet natyrore. Natyra Shqipëtare mbetet e paaftë për të reaguar në mënyrë efektive ndaj presioneve të reja dhe kërcënimeve të vazhdueshme, duke përfshirë prerjet e paligjshme, peshkimin, gjuetinë dhe turizmin e pakontrolluar dhe aktivitetet në rritje të rekreacionit; erozionin bregdetar, zjarret, ndotjet, urbanizimin, ndikimet e ndryshimeve klimatike, zbatimin e dobët të ligjit dhe qasjet e paefektshme të menaxhimit në praktikë të territorit, natyrës, përdorimit të burimeve dhe peizazhit natyror.

Vlen të theksohet në këtë kuadër roli i OMShC-ve për t’u angazhuar e bashkëpunuar ngushtë për veprime të koordinuara e aksione të përbashkëta ndërgjegjësimi, për një zë më të fuqishëm e gjithë përfshirës, në çështjet që duan të advokojnë, lobojnë dhe që kërkojnë një reagim qytetar. Ato duhet të luajnë një rol aktiv dhe efektiv në planifikimin dhe zbatimin e masave të ruajtjes së natyrës dhe angazhimin e palëve të tjera të interesit për vendimmarrje koherente. OMSHC-të, duhet të bashkojne forcat dhe formojnë një mesazh bindës mbi rëndësinë e ruajtjes së natyrës, të përdorimit të qëndrueshëm të burimeve natyrore për politikë-bërësit, subjektet dhe komunitetin. Të bashkuara mund të përfitojnë, duke mësuar nga përvojat e të tjerëve edhe nga modelet që ndihmojnë të mendojmë dhe veprojmë në mënyrë strategjike. Rrjetëzimi i OMSHC-ve shërben si një mjet për të fuqizuar rolin dhe forcën e veprimeve të përbashkëta të OMShC-ve, si një element kyç i një shoqërie demokratike për të mundësuar një bashkëpunim dhe një dialog frytdhënës në procesin e advokimit për ruajtjen dhe promovimin e natyrës shqiptare.

Instituti për Ruajtjen e Natyrës në Shqipëri (INCA), në bashkëpunim me Unionin Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës (IUCN), në kuadër të projektit “Fuqizimi i Organizatave Mjedisore të Shoqërisë Civile për të promovuar mbrojtjen e natyrës në Shqipëri”, të financuar nga Bashkimi Evropian (BE), nëpërmjet programit “Mbështetje për kapacitet e Shoqërisë Civile”, organizon ceremoninë e formalizimit të rrjetit kombëtar “Të Advokojmë për Ruajtjen dhe Promovimin e Natyrës Shqiptare”.

Kjo ceremoni synon formalizimin e punës së bërë në kuadër të projektit, për të krijuar një rrjet kombëtar të organizatave mjedisore të shoqërisë civile, duke forcuar bashkëpunimin e tyre dhe ngritjen e kapaciteteve për të mbrojtur burimet natyrore dhe zbatuar praktikat evropiane më të mira, për të siguruar pjesëmarrjen publike përmes eksperiencave të shkëmbimit të informacionit. Roli kyesor i Rrjetit mbetet advokimi, lobimi dhe reagimi efektiv qytetar për ruajtjen dhe promovimin e natyrës Shqiptare.

Marrëveshja e bashkëpunimit që do të nënshkruhet midis organizateve të rrjetit do të ndihmojë për të krijuar urat e bashkëpunimit dhe komunikimit midis pushtetit lokal dhe qëndror, OMShC-ve dhe vetë komunitetit, për të bashkëpunuar ngushtësisht në zbatim të kuadrit ligjor për mbrojtjen e natyrës dhe zonave të mbrojtura në Shqipëri.

Kjo marreveshje bën bashkë 5 rrjete kombëtare dhe lokale të përfqësuara nga organizatat e tyre lider, me konkretisht :

1. INSTITUTI PËR RUAJTJEN E NATYRËS NË SHQIPËRI (INCA) – përfaqësuese e rrjetit kombëtar “PËR MBROJTJEN E NATYRËS” (7 OMSHC)

2. HORIZONT EUROPIAN (HEU) – përfaqësuese e rrjetit lokal “VENDI YNË, E ARDHMJA E FËMIJËVE TANË” (5 OMSHC)

3. KLUBI EKOLOGJIK – LEZHË – përfaqësuese e rrjetit lokal “MBROJMË EKOSISTEMIN Kune-Vain-Tale” (6 OMSHC)

4. SHOQATA E BASHKUAR AGRO-MJEDISORE (AGRI-EN) – përfaqësuese e rrjetit lokal “SHEBENIKU” (5 OMSHC)

5. SHOQATA PËR RUAJTJEN DHE MBROJTJEN E MJEDISIT NATYROR (PPNE) – përfaqësuese e rrjetit lokal “RIVIERA BLU” (6 OMSHC)

Ky rrjet nuk do të kufizohet vetëm në pjesëmarrjen e organizatave të angazhuara në kuadër të projektit, por dhe të rrjeteve lokale të OMSHC-ve dhe të tjera të interesuara për t’u bërë pjesë e nismave advokuese për mbrojtjen  dhe promovimin e burimeve natyrore dhe zonave të mbrojtura.
 

Në këtë numër do të gjeni:

- Bujqësia dhe shërbimet e ekosistemit

- Pista e aeroportit në zonën Vjosë-Nartë

- Efektet e HEC-eve në Zonat e Mbrojtura

- Sigurojmë të ardhmen e burimeve detare të Adriatikut

- Vlerësimi i kapaciteteve të OSHC

- Projekti #EmpowerMed

- Furnizimi me energji fotovoltaike si rezervë për tre qendra të parqeve kombëtare

- Për mbrojtjen e mjedisit dhe advokacinë për shpalljen zonë e mbrojtur detare të Porto Palermos

- Pak Histori...

Ekosistemet – elementë të gjallë që ndërveprojnë me njëri tjetrin dhe me mjedisin përreth tyre – sigurojnë një sërë përfitimesh apo shërbimesh. Shërbimet e ekosistemit janë moria e përfitimeve që natyra i jep njerëzimit. Biodiversiteti, d.m.th., larmia mes organizmave të gjalla, është thelbësor në funksionimin e ekositemeve dhe shërbimet që rrjedhin prej tyre.

Shërbimet e ekosistemit mundësojnë jetesën tonë në planet, p.sh., duke na siguruar ushqim të bollshëm e ujë të pastër, duke rregulluar klimën e ndaluar sëmundjet, duke mbështetur pjalmimin e bimëve dhe formimin e tokës, apo duke na dhënë eksperienca unike shpirtërore e kulturore. Edhe pse të vlerësuara në rreth 125 trilion dollarë, këto vlera nuk konsiderohen si duhet në politikat ekonomike, çka përkthehet në investime të pakta për ruajtjen dhe mirë administrimin e tyre.

Burimet natyrore dhe shërbimet e ekosistemit janë baza e të gjitha sistemeve bujqësore e ushqimore. Për të garantuar rrjedhjen e qëndrueshme të shërbimeve të ekosistemit është mëse e nevojshme që të ruhet biodiversiteti dhe të mbahen funksionet thelbësore të ekosistemeve.

Meqë bujqësia, blegtoria, pylltaria dhe peshkimi, të gjitha përfitojnë nga dhe influencojnë në shërbimet e ekosistemit, ndikimi është i dyanshëm. Ndikimi i bujqësisë, blegtorisë, pylltarisë e peshkimit në shërbimet e ekosistemit mund të jetë pozitiv dhe negativ, si për shembull:

A e dini se?

Ka më shumë organizma të gjallë në një lugë dhe nga sa ka njerëz në tokë

Një në tre kafshata ushqim që ne hamë vjen nga pjalmuesit

Varietetet lokale të produkteve ushqimore mund të kenë deri 1000 herë më shumë vlerë ushqyese se varietetet e zakonshme

Në 2014, shërbimet e ekosistemit janë vlerësuar në rreth 125 trilion dollar

Jetesa e 10-12% të popullsisë në botë varet nga peshkimi dhe akuakultura

Fishing activity, especially small scale and recreational activities near the marine protected area, remains an issue that increasingly requires cooperation between local actors. EU projects implemented in recent years in the Vlora region, including the Karaburun-Sazan National Marine Park, have brought to the attention of experts some positive practices aiming to enhance cooperation between all these actors, in order to benefit both in terms of good management of a marine protected area, as well as the sustainable development of small scale fishing, having a positive influence on the socio-economic impact of the fishing community living near the MPA.

For this purpose, with co-financing from the European Fund for Regional Development in the framework of the Interreg Med Program of the European Union, INCA has initiated the activities of the project "MPA NETWORKS - Supporting the effectiveness of Marine Protected Areas (MPA) through strong and cooperative networks in Mediterranean ”(moreover https://mpa-networks.interreg-med.eu/). The project was presented to the actors and partners in a meeting organized at the premises of the Visitor Center, Radhimë, on June 6, 2020.

Improving the sustainability of small scale and recreational fisheries management in the Karaburun-Sazan MPA is the challenge of this project for Albania. Through informative and consultative meetings with the fisherman community, but also with other responsible actors at the local level, the project aims to better understand the situation in small scale and recreational fishing. The meetings help the actors, to  face with each other, to have the opportunity to express and share concerns, as well as to create bridges of cooperation and communication between them for an interaction in function of the sustainable development of a small scale and recreational fishing as well as the protection of marine biodiversity and the effective management of the MPA.

But the problems that fishermen face today are numerous. In the consultative meeting organized on June 12, 2020 in the premises of the Fishing Center Rradhimë, Vlora, the community of fishermen presented some of the most worrying problems that are negatively affecting marine resources and sought the short term and most effective solutions from state institutions that play a primary role in the management of the fisheries sector, but also in the management of marine ecosystems. In the presence of the harbor Master and Regional Administration for Protected Areas, a number of key issues were mentioned by the fishermen themselves.

First, they raised the concern that the correct implementation of the regulatory framework under the new fisheries law would make it possible to limit licenses with specific criteria for fishermen as well. Amateur fishermen often create problems for some species as they do not follow the fishing criteria for certain species, which is estimated to have brought economic damage. This is also noticed by the estimated changes over the years in the size of fishing effort spent for the same catch amount (fishermen estimate that today they need four time more efforts to catch the same quantity as 10 years ago).

Informality is also seen as problematic issue for this area as out of 60 families that feed on fishing activity, only 20-30 of them have received a fishing license. The creation of fishing groups or cooperatives was proposed by the fishermen community as a necessity for the management of fishermen and fishing under the relevant licenses.

One of the most discussed issues among the fishing community is the high cost of fuel and nets. Fishermen propose a change in the type of vessels (vessels which do not exceed 40 cc) permitted to access marine protected areas.

They acknowledge that illegal activities continue to take place within the Bay of Vlora, and they affect the interests of responsible fishermen as well. Such activities include the use of trawlers, which not only catch deep-sea and benthic fish species, but also destroy nets set up by other fishermen. As for the use of dynamite, although prohibited by law, they claim that there are constantly such cases, but to a lesser extent in the area of Karaburun Sazani. The presence of the military road-block in Orikum, the increased patrolling of the MPA staff, and the development of responsible aquaculture has provided protection of some fishing grounds around the Bay of Vlora.

Fishermen emphasized the shortcomings encountered in the current legal framework regarding sport fishing. In this context, they are looking for more income generating alternatives for their families. Tourism could be an alternative, as the inclusion of artisanal fishing in tourism by creating suitable conditions, would be an important secondary and quite effective source of income for them.

RAPA Vlora, based on some previous experiences, has started the cooperation with fishermen at Karaburun Sazan National Marine Park, allowing fishing on certain days and in specific areas of the MPA and together with them performs the necessary measurements and analysis of the catch (size, weight, shape). This information is useful to understand the differences between various areas in the Bay of Vlora. This practice is considered very important for informing different actors, highlighting the importance that fishermen have in providing information on marine environments, as well as the key role they play in preserving these ecosystems.

INCA in cooperation with the local civil society, as well as the fishermen community itself will continue to promote meetings and consultations of the actors, considering as a necessity the wider participation of state institutions in the hearings with the fishermen as well as a greater cooperation between fishermen in marine areas and the fishing authorities, in order to propose better policies and draft regulatory framework in order to develop sustainable small scale and recreational fishing in a marine protected area such as the Karaburun – Sazan National Marine Park.

Në këtë numër do të gjeni: 

- Nëse dimë më shumë, mbrojmë më mirë!

- Aeroplanë apo shpendë mbi Lagunën e Nartës

- Së bashku të dëgjojmë zërin e Lagunës së Nartës

- Përherë pranë natyrës dhe kafshëve të egra

- Shijimi i natyrës - Udhërrëfyesi i Baks-Rrjollit

- Promovimi i produkteve agroushqimore në zonën Ana Malit

- Forumet Mjedisore Lokale për advokim dhe lobim

- Media - mesazhe për ruajtjen dhe promovimin e natyrës

- Lamtumirë shishes plastike

- Emoji popullor për të dashur natyrën

- Data të rëndësishme...

- Pak Histori...

The Vjosa - Narta Protected Landscape is one of the landscapes with the richest biodiversity in Albania. The variety of biological forms, especially birds, which have over 100 different types and over 10.000 individuals, makes this natural oasis a very important national and international landscape. But these unique natural values are threaten by various development projects planned in the area, including the build of a big international airport. Probably, instead of pelicans, herons, flamingos and many other birds we will see only planes flying over Narta lagoon.

With the support of AFD-FFEM, INCA is collaborating with other organizations in the area to gather sufficient facts and evidence on the risk posed by the construction of the airport and other development plans on biodiversity and natural values of the area, but also on problems that may be caused to the flight safety of aircraft by the presence of a large number of birds.

Ditari Natyrës Nr.85 - Qershor 2020 -

Në këtë numër do të gjeni:

- Peshkatarët kërkojnë mbështetje nga shteti

- Deti, e ardhmja e gjithë rajonit - Rimëkëmbja Blu e Mesdheut

- Zonat e Mbrojtura dhe COVID-19

- Si duhet të sillemi në një Zonë të Mbrojtur

- Është koha për Natyrën

- Oferta 3B në Velipojë

- Një mundësi më shumë për turizmin natyror

- Ekosistem Inovativ të menaxhimit të mbetjeve

- Data të rëndësishme...

- Pak Histori...